click below
click below
Normal Size Small Size show me how
Levenscyclus
Week 2 - Gynaecologie
Question | Answer |
---|---|
Meest voorkomende oorzaak vulvuvaginitis? | bacteriële vaginosis (22-50%), vulvovaginale candidiasis (17-39%) en trichomoniasis (4-35%) |
Amine whiff test? | Vaginale pH test Normale pH= 3.5-4.7 |
Trichomonale vulvovaginitis | -T. Vaginalis -Seksueel overdraagbaar, zwembaden -Associatie met PID, endometriose, infertiliteit, vroeggeboortes -Jeuk, branderigheid, dysurie, geelgroene afscheiding (vaak echter asymptomatisch) -B: orale metronidazole of tinidazole |
Candidiasis | -Jeuk, branderigheid, dikke, witte afscheiding -Microscopie: schimmeldraden -B: invaginale synthetische imidazol of orale fluconazol |
Hepatitis B | -Via bloed, sperma en vaginaal vocht -Moeder>kind -2-3 maand incubatietijd -Vaak asymptomatisch, hepatitis, levercirrose, levercelcarcinoom -Serologie 3 maand |
Syfilis | -Treponema pallidum -SOA, moeder>kind (screening) -10-90 incubatiedagen -1e stadium: pijnloos ulcus -2e stadium: huidafwijkingen -3e stadium: orgaanlues (2-30j) -Vatbaar voor HIV! -Serologie + NAAT/PCR 3 maand -B: Benzathinebenzylpenicilline |
HIV | -Bloed, sperma, vaginaal vocht -Moeder>kind -Max 3 maand incubatietijd -Griepklachten > asymptomatische fase -Serologie 3 maand |
Chlamydia | -Slijm, genito-genitaal, -anaal -M>kind -1-3 week -Vrouw: urethritis, cervicitis, contactbloedingen, intermenstrueel -Man: urethritis -NAAT/PCR 3 week !PID, fertiliteitsproblemen, epididymitis !neonaat: conjuctivitis, pneumonie B: azitromycine |
Gonorroe | -Man>vrouw groter dan andersom -Incubatie: 2-14 dagen (gem. 8) -Vrouw: urethritis, cervicitis (geelgroen) -Man: urethritis -NAAT/PCR of kweek 3 week -B: ceftriaxon |
Herpes genitalis | -HPV type 1 en 2 -Moeder>kind -Incu: 2-12 dagen -Profomale fase: koorts, malaise, spierpijn -Vrouw: pijn, jeuk, dysurie, fluor -Man: urethritis, balanitis -Na 1 week: Blaasjes met helder vocht -Levenslang! !herpes neonatorum -B: valaciclovir |
Gardenerella (bacteriële vaginose) | -Prevalentie: 45% -Onaangename geur, pH >4.5 -Homogene witgrijze fluor, dun van textuur -Clue cells -B: Metronidazol of clindamycine |
Vulvitis bij kinderen | -Erytheem en ontsteking van de vaginale mucosa -Gekleurde afscheiding -Meisjes: 2-9 jaar (hogere pH door <oestrogeen). -Indien infectieuze oorzaak: H. influenzae groep A hemolytische streptokok. Chlamydia wijst op seksueel misbruik. B: miconazolcreme |
Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) (1 op de 5 vrouwen): kenmerken, klachten, behandeling | -Meest voorkomende oorzaak van excessieve androgenen en hirsutisme -Multipele smalle cystes i/d ovaria -Toename LH:FSH ratio -K: oligomenorroe, amenorroe, acne, infertiliteit, virilisatie, androgene alopecia, overgewicht, acanthosis nigricans |
PID (salpingitis of adnexitis) | -Ontsteking kleine bekken -C. trachomatis en N. Gonorrhoeae -R: eerdere PID, soa -K: Pijn in de onderbuik -B: ofloxacine en metronidazol |
Ovariumcarcinoom: oorzaken, risicofactoren en kenmerken | -O: 18-24% door BRCA1 of BRCA2, Peutz-Jeghers syndroom, Lynch syndroom -R: vroege menarche, nullipariteit, late menopauze. >R bij multipariteit, borstvoeding en ligatie van de tuba uterina. OAC zorgen voor <30-50% -90% epitheliaal |
Cervixcarcinoom: kenmerken | -Plaveiselcelcarcinoom (75-80%): hr-HPV-infectie (soa). CIN>kanker -Adenocarcinoom (20-25%): hr-HPV-infectie kolomepitheel. ACIS>kanker -Adenosquaam carcinoom (<5%) In NL veroorzaken HPV 16 en 18 70% van alle cervixcarcinomen !!Roken |
Endometriumcarcinoom type 1 | Meest voorkomend(80%) Overgwicht, DM, HT, >oestrogeen en infertiliteit Mutatie PTEN. PI3K/AKT verhoogt het vermogen van de oestrogeenreceptor om de expressie aan te zetten van targetgenen >endometriumhyperplasie> hyperplasie met atypische cellen |
Adrenogenitaal syndroom | Enzymdefect (21-hydroxylase) door mutatie CP21A2 gen Hormoonproductie bijnierschors: geen cortisol en aldosteron (soms) productie <Negatieve terugkoppeling van cortisol, zal ACTH (hypofyse), de bijnieren blijven stimuleren >hyperplasie>>androgenen |
Stoornissen bij anorexia nervosa | -Hypothalame dysfunctie > hypogonadotroop hypogonadisme -Geen cyclus, androgenen worden niet omgezet tot oestrogenen door tekort aan vetweefsel |
Hormoonsuppletie na verwijdering ovaria | Oestrogenen:bij postmeno. vermindering vasomotorische en urogenitale klachten postmeno en preventie verlies botmassa Progestagenen: remmen de door oestrogenen gestimuleerde endometriumproliferatie, verlaging risico endometriumhyperplasie en -carcinoom |
Uterus myomatosus (vleesbomen/leiomyomen) | -25% alle >30j -Groei is afhankleijk van oestrogenen(regressie menopauzaal) -K: Asymp, menorragie, metrorragie, fluor, onderbuikspijn, druk omliggende organen -B: bij menorragie NSAID's, anti-conceptie, chirurg !0.1%=myosarcoom(snelgroeiend, postmeno) |
Endometriose (7-10% alle vrouwen): kenmerken, diagnose, klachten | -extra-uterien baarmoederslijmvlies -Vaak op vruchtbare leeftijd -Retro-flexed uterus -Vaak op ovaria, bilateraal -K: asymp, progressieve dysmenorroe en dyspareunie -D: biopt, serum CA-125 !Infertiliteit (geen directe oorzaak-gevolg) |
Endometriose: pathogenese theorieën? | Sampson theory: Directe implantatie van endometriale cellen t.g.v. retrograde menstruatie Halban theory: Vasculaire en lymfatische verspreiding van endometriale cellen Meyer theory: Coelomische metaplasie van multipotente cellen in de peritoneale holte |
Endometriose: behandeling | -Expectatief -OAC + NSAID (1e keus) -Danazol = steroidhormoon (remt LH en FSH afgifte). Veel bijwerkingen. GnRH agonisten= Lijkt op danazol, minder bijwerkingen -Chirurgie conservatief -Chirurgie extirpatie |
Ovariële disfunctie | Ovariële disfunctie treedt op wanneer de ovariële follikels opraken of ‘resistent’ worden voor stimulatie door FSH en LH. |
Hypothalamus-hypofyse disfunctie | GnRH wordt in ‘golven’ door de hypothalamus afgegeven> afgifte van FSH en LH. Wanneer de secretie van GnRH is verstoord wordt dus ook de afgifte van FSH en LH niet gestimuleerd>geen folliculogenese> geen ovulatie, corpus luteum en menstruatie |
PCOS: behandeling | OAC, afvallen, clomifeencitraat, exogene gonadotrofinen, aromatase inhibitoren, insuline sensitizers |
Hyperthecosis | -Ernstige vorm van PCOS -De androsteendion productie is zo groot dat de testosteronconcentratie virilisatie veroorzaakt -K: kaal worden, vergroting clitoris, zwaardere stem, remodeling arm-schouderregio |
Ovariumcarcinoom: klachten | -Vroeg= asymp -Laat= opgeblazen gevoel, ongemakkelijk gevoel en pijn n de bekken, verminderde eetlust en urinewegproblemen |
Ovariumcarcinoom: diagnose | -RMI -CA125 -Biopt Bij vermoeden non-epitheliale ovariumcarcinoom moet ook het serum humaan choriongonadotrofine en α- fetoproteïne bepaald worden. Inhibine wordt gesecreteerd door de granulosa celtumoren en is een handige marker voor deze aandoening. |
Ovariumcarcinoom: behandeling | -Epitheliaal= chirugisch (vroeg), chirurgie+chemo(gevorderd), chemo (recidiverend), palliatief -Niet-epitheliaal= chirurgie+chemo |
Endometriumcarcinoom type 2 (sereuze carcinoom) | Vaak op iets hogere leeftijd Endometriale atrofie Slecht gedifferentieerd TP53 mutatie Uitzaaiing via lymfe >peritoneum |
Ovariumcarcinoom: Sereus | -Benigne (60%): Bilateraal, Glad van oppervlak en gevuld met helder vloeistof -Borderline (10-15%): Bilateraal, glad opervlak, vergrote pseudo-gestratificeerde kernen -Maligne (10-15%): Laaggradige en hooggradige carcinomen, lage differentiatie |
Ovariumcarcinoom: Slijmerig | -Benigne: Grote unilaterale cysten, dunwandig en vezelig; -Borderline: Eenzijdig of bilateraal indien uitgezaaid, tot 50 cm groot, gevuld met slijmvlies, villiform papillair kenmerk -Maligne: Eenzijdige, vaste, cystische massa met papillaire kenmerken |
Ovariumcarcinoom: Endometrioide | -Beningne endometrioide: Cystisch endometrioom of cystadenomen; -Borderline-endometrioide: Zeldzaam; -Maligne endometrioide: Bilateraal, tot 15 cm groot, bast/cystic met bloed, cribriform projecties, overvolle klierstructuren en grote kernen |
Ovariumcarcinoom: kiemcel (niet-epitheliaal) | -Benigne: Volwassen teratomen, gevuld met talg en haar -Maligne: Ontstaan door onvolwassen of neuroectodermale weefsels -Dysgerminoom: Primitieve kiemtumoren zonder differentiatie, veel voorkomend bij jonger vrouwen, tumoren zijn tot 10 cm groot |
Cervixcarcinoom: klachten | -Vroeg=geen -Gevorderd= abnormale vaginale bloedingen, afscheiding en bekkenpijn. Tumorgroei in aangrenzende organen kan leiden tot dysurie, incontinentie, ontlastingsproblemen, pijn in het bekken, de rug en billen of gerefereerde pijn in de benen. |
Cervixcarcinoom: diagnose | -Het tumormarker plaveiselcarcinogeen kanker (SCC) wordt soms bepaald in het geval van plaveiselcelcarcinoom en CA125 voor adenocarcinoom. -FIGO stadiering |
Cervixcarcinoom: metastase | Voornamelijk via de lymfesysteem van het parametrium naar de iliacale en obturator-knooppunten Hematologische verspreiding: naar de longen of bot, bij >FIGO-stadia Lokaal: blaas, het rectum, de vagina en het parametrium groeien |
Adrenogenitaal syndroom: klachten | -Meisjes: hirsutisme, vroege groeispurt, vroeg sluiten groeischijven (kind blijft klein). -fertiliteitsproblemen, virilisatie, acne, hirsutisme, alopecia, seksuele stoornissen Screening: hielprik |
Adrenogenitaal syndroom: behandeling | Glucocorticoïd- en mineralocorticoïdmedicijnen (suppletie cortisol en aldosteron) Complicatie: addisoncrisis |
Kans op zwangerschap | Na 12 maanden onbeschermde seks= 80% zwanger (vrouw <40 jaar is). Na 12+36 maanden: 50%. Het cumulatieve percentage is dus 90%. Hierna geen zwangerschap dan is het waarschijnlijk dat de infertiliteit zal blijven bestaan zonder medische interventie. |
Wat is oligo-ovulatie? | Sporadische en onvoorspelbare ovulatie. Onderliggende oorzaak: -PCOS -Schildklierproblemen -Hyperprolactinemie |
Wat is anovulatie? | Afwezigheid eiersprong Onderliggende oorzaak: -PCOS -Schildklierproblemen -Hyperprolactinemie |
Azoöspermie | volledige afwezigheid van zaadcellen (sparmatozoa) |
Oligospermie | te weinig zaadcellen |
Asthenospermie | onvoldoende beweeglijkheid van de zaadcellen |
Teratospermie | afwijkende vorm van de zaadcellen |
Definitie menopauze | Periode van amenorroe van 1 jaar |